Eerstelijnszorg in transitie

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) benadrukt het belang van een eerstelijnszorg die ... moet zijn:

  • proactief 
  • persoonsgericht
  • gemeenschapsgericht
  • holistisch
  • inclusief 

Vlaanderen volgt hierin waardoor de eerste lijn volop in transitie is.

Nieuw zorgconcept 'reablement': patiënten leren zorgen voor zichzelf

De aangeboden zorg in de thuissituatie kent echter een versnippering aan zorgverleners die veelal werken vanuit een 'doing for' in plaats van een 'doing with' visie. Zorgdoelen worden vooral bepaald vanuit een diagnosegericht standaardaanbod en minder vanuit de prioriteiten, waarden en persoonlijke situatie van de zorgvragers.  Nu is het het geschikte moment om nieuwe, veelbelovende zorgconcepten te onderzoeken.

Reablement is in de voornamelijk Angelsaksische en Scandinavische internationale literatuur een veel besproken en onderzocht concept en past helemaal bij een sterke, toekomstgericht eerste lijn. In het kort gezegd is reablement mensen helpen voor zichzelf te zorgen. Het is een korte thuisinterventie van een 8- tot 12-tal weken door een of meer zorgprofessionals gericht op behoud en verbetering van belangrijke dagelijkse en sociale activiteiten van de cliënt.

Stappenplan reablement

In het reablementproces is het belangrijk dat de professional, bijvoorbeeld een ergotherapeut, bij de start van de thuiszorg samen met de cliënt zijn handelingsproblemen en wensen vertaalt in concrete doelen en die regelmatig evalueert. Na 2 of 3 maanden stopt de reablementinterventie en wordt bepaald of en hoeveel thuiszorg er nog nodig is.

  1. Verwijzing & start thuiszorg
  2. Assessment
  3. Persoonlijke doelen
  4. Interventie op maat
  5. Evaluatie 2, 4, 8, ... weken
  6. Thuis met minder of geen hulp

Effectiviteit reablement

Reablement is effectief gebleken zoals onder meer blijkt uit twee Scandanavische studies:

  • Na een periode van reablement verbeterde bij ouderen de zelfperceptie van het uitvoeren van activiteiten en de tevredenheid over die uitvoering significant (Tuntland et al., 2015).
  • Uit een kosteneffectiviteitstudie (Kjerstad & Tuntland, 2016) bleek dat tot vijf jaar na de reablement de behoefte bij de ouderen aan thuiszorg verminderd was en dat zij minder kans hadden om een indicatie voor intensieve zorg in bijvoorbeeld een verpleeghuis te krijgen.

Is de Vlaamse eerste lijn klaar voor reablement?

Arteveldehogeschool onderzoekt momenteel samen met verschillende stakeholders of de Vlaamse eerstelijnscontext 'klaar' is voor reablement. Via kwalitatieve en kwantitatieve methodes gaan we:

  • de ervaringen, wensen en ideeën betreffende de huidige thuiszorg van cliënten met chronische aandoeningen, zorgverleners, managers en verwijzers inventariseren en analyseren;
  • uitzoeken of een draagvlak is voor de reablement methode;
  • verkennen of de interventie in Vlaanderen de toenemende zorg voor chronisch zieken kan oplossen.

Het onderzoeksproject doorloopt volgende stappen:

  1. Literatuurstudie
  2. Focusgroepen met diverse belanghebbenden
  3. Diepteinterviews met cliënten en hun systeem
  4. Survey bij cliënten over betrokken zijn in betekenisvolle activiteiten
  5. Participerende observaties van individuele zorgsituaties

ARTIKELEN:

https://reable.auckland.ac.nz/what-is-reablement/evidence-for-reablement/

REFERENTIES:

Tuntland, H., Aaslund, M.K., Espehaug, B. et al. (2015) Reablement in community-dwelling older adults: a randomised controlled trial. BMC Geriatr 15:145. DOI 10.1186/s12877-015-0142-9

Kjerstad, E., & Tuntland, H. K. (2016). Reablement in community-dwelling older adults: a cost-effectiveness analysis alongside a randomized controlled trial. Health Economics Review, 6:15 DOI 10.1186/s13561-016-0092-8

Maak kennis met het team

Samenwerken met ons?

Vraag onderzoek op maat aan

We helpen je graag met het formuleren van je onderzoeksvraag en -aanpak.