De verpleegkundige in de huisartsenpraktijk: voorbij de drempels

360°-scan drempels verpleegkundige in een huisartsenpraktijk

De drempels bij aanwerving van een verpleegkundige in een huisartsenpraktijk zijn talrijk en soms hoog. Het besluitsvormingsproces voorafgaand aan de aanwerving van een verpleegkundige in een huisartsenpraktijk neemt gemiddeld 2 jaar in beslag.  Vanuit een 360°-scan brengen we de huidige situatie in kaart:

• Wat houdt een verpleegkundige tegen om te starten in een huisartsenpraktijk?
• Welke huisartsenpraktijken zijn geïnteresseerd? Waar bevinden ze zich in het besluitvormingsproces?
• Welke drempels houden niet-geïnteresseerden tegen? 

Niet enkel uitdagingen op inhoudelijk, team- en organisatieniveau vormen de scoop. Ook systemische motieven zijn opgenomen die signaleren we naar de nodige beleidsactoren. 

Good practices en oplossingen

Vertrekkend van de gedecteerde noden, zoeken we ook uit of ... 

• bestaande good practices te optimaliseren zijn;
• good practices ruimer te verspreiden zijn;
• we in cocreatie oplossingen kunnen uitwerken. 

Dit alles vanuit de overtuiging dat de verpleegkundige in de huisartsenpraktijk een antwoord is op diverse uitdagingen in de eerste lijn.

We werken hierbij co-creatief. Doorheen alle stappen van het onderzoek luisteren we naar de eindgebruikers: de verpleegkundige in de huisartsenpraktijk en de huisartsen. Op deze manier garanderen we dat de gevonden oplossing(en) gewenst, haalbaar en rendabel is. De methodologie van Human Centered Design is onze leidraad. 

Eerste stappen onderzoek

Ondertussen is het eerste onderzoeksjaar afgelopen en de tweede goed op weg. Volgende stappen zijn ondernomen: 

• Een quicksearch van de (inter)nationale literatuur;
• Cognitieve interviews met diverse experts, huisartsen en verpleegkundigen in de huisartsenpraktijk;
• Niet-participerende observaties van intakegesprekken stages in kader van het Postgraduaat Verpleegkundige in de Huisartsenpraktijk; 
• Intervisie met huisartsen en studenten verpleegkunde in de huisartsenpraktijk bij afronding van de stage.

Conclusies 

Volgende conclusies zijn hieruit getrokken: 

• De nood aan ondersteuning van de huisarts en de huisartsenpraktijk is dringend. 
• De verpleegkundige in de huisartsenpraktijk is één van de mogelijke oplossing voor de ondersteuningsnood van een huisarts. 
• ​De verpleegkundige in de huisartsenpraktijk heeft een meerwaarde voor de patiënt en huisarts. 
• Het profiel van de verpleegkundige in de huisartsenpraktijk en bij uitbreiding de verpleegkundige in de eerste lijn is dringend uit te werken. 
• De drempels zijn talrijk bij zowel huisarts en verpleegkundigen om samen te werken in een huisartsenpraktijk. Sommige drempels zijn gelijklopend, sommige uniek. 
• Drempels op systemisch of macroniveau zoals wettelijke en financiële beperkingen zijn weg te werken. De onderzoeksgroep volgt dit op, maar onderzoekt niet actief. 
• Drempels op team en klinisch niveau zijn aan te vullen met individuele gedragsdeterminanten van de betrokkenen. 
• Verpleegkundigen in een huisartsenpraktijk met een takenpakket beperkt tot administratieve ondersteuning worden uitgesloten in dit onderzoek.

5 onderzoeksvragen

Het eerste jaar onderzoek heeft geleid tot 5 onderzoeksvragen. Deze zijn voorgelegd aan de leden van onze adviescommissie (o.a. VIHP's en huisartsen) en onze "raad der wijzen":    

1. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de beslissing om een VIHP aan te nemen de juiste beslissing en een duurzaam antwoord op de noden van de huisarts(praktijk) (HA(P)) is?
2. Hoe kunnen we bij de aanwervingsprocedure ervoor zorgen dat er een duurzame match is tussen de VIHP en HA(P) op persoonlijk vlak en met de praktijk?
3. Hoe kunnen we de VIHP duurzamere keuzes laten maken in fase van selectie / ondertekening / onderhandeling over de (toekomstige) arbeidssituatie?
4. Hoe kunnen we startende VIHP en de HA(P) ondersteunen bij het onboarden (van de eerste werkdag tot ongeveer 6 maanden)? 
5. Hoe kunnen we die praktijken waar een VIHP minstens 6 maanden werkzaam is ondersteunen bij het complementair samenwerken?

Onboarding

Na een grondige analyse (kwantitatief en kwalitatief) is de HKW "onboarding" weerhouden. Onboarding omvat de eerste werkdag tot ongeveer 90 dagen tewerkstelling. 

9 VIHP's zijn geïnterviewd om gebruikersinzichten (empatize) te verzamelen. Hoe ziet het onboardingsproces er in realiteit uit? Wat zijn mogelijke succesfactoren? Wat zijn mogelijke barrières?  

Op 11/10/2022 ging een eerste designsprint door (define, ideate, prototype). Alle details kan je hier nalezen. Een tipje van de sluier: de HKW-vraag is vernauwd en er zijn nieuwe ideeën geformuleerd. Dit alles resulteerde in twee rudimentaire projectideeën. Het projectidee van de GPS is verder uitgewerkt door de onderzoekers en voorgelegd aan de adviescommissie op 28/11/2022. Momenteel verwerken we de feedback en werken we verder richting een prototype.