Deze lesactiviteit met studenten heeft als doel een werkelijk onderzoekende insteek aan te brengen. Als we eerlijk zijn: er worden nogal wat activiteiten, wo -wetenschapsactiviteiten, uit handleidingen gevist, niet altijd even kritisch. Maar mikken we dan echt op wat we willen bereiken? Kennis, vaardigheden, attitudes: staan die centraal, worden zij beklemtoond? Wat met de aard van wetenschappelijke kennis? In veel activiteiten die we tegen komen, is dit meestal niet aan orde. Ik leer hen naar activiteiten kritisch te kijken en die wat te pimpen, te tunen.
In een sessie die opgebouwd is voor de doelgroep van leerlingen tussen 14‐ en 17 jaar nam Norma Crosby ons mee in een verhaal van vragen stellen over ontdekkingen in het verleden, vandaag en in de toekomst. Als je de definitie van hierboven doorneemt, dan merk je op dat aeronomie pas voor het eerst in 1954 gebruikt werd als term. Hierbij zou je dan onmiddellijk kunnen verwachten dat wanneer we hier willen op inzoomen, we toch geen 500 jaar terug in de tijd moeten gaan? Raar maar waar, de titel van de sessie is wel degelijk 500 jaar ontdekkingen. We nemen jullie hieronder kort mee in de opbouw van de sessie om vervolgens een aantal reflecties met jullie te delen.
Op de school wordt aan wetenschappen en techniek gedaan, maar de nadruk ligt in de eerste plaats op de achterliggende overkoepelende vaardigheden van het STEM-verhaal. Onderzoekend leren en de bijhorend onderzoeks-vaardigheden staan op de voorgrond.
Het boek “Jonge kinderen, grote onderzoekers … en de leraar?” (Van Houte, Devlieger en Schaffler, 2012) vormde het vertrekpunt bij de opstart van de school. De visie rond de onderzoekende houding en onderzoekend leren werd voorgedragen als gemene deler voor de school. Een SWOT-analyse werd uitgevoerd, waarbij de sterktes van deze aanpak naar boven kwamen. Het schoolteam wou echter geen methodeschool oprichten. Sedertdien wordt hier op schoolniveau aan gewerkt, waarbij iedere leerkracht de tijd en kansen krijgt om eigen accenten te leggen. Om de schoolvisie op basis van onderzoekend leren vorm te geven werd o.m. subsidiëring aangevraagd voor een 3-jarig project en werden navormingen gevolgd via hogescholen, deelname aan het lerend netwerk, … Hieruit resulteerde o.a. een zoefboek.
We zijn op zoek naar manieren waardoor kinderen hun eigen leerproces verder vorm kunnen geven, kinderen zelf nadenken over hoe ze nog kunnen groeien in bv. het verrijken van hun inzichten. Vaak gaat het over dialoog/communicatie om vandaaruit verder te bouwen. Het hoeft niet altijd vastgezet te worden door de leraar. Er bestaat een brede waaier aan mogelijkheden, bv. ook analyse van filmopnames in de klas. De focus verschuift bij evalueren van summatief naar formatief, van product naar proces. Dit leeft binnen onderwijs zoals bijvoorbeeld blijkt uit het tijdschrift Klasse. Assessment is breder dan evalueren. Er kan gesproken worden over evalueren voor het leren.
Een context aanreiken waarbinnen kinderen spontaan tot bewegen en STEM geprikkeld worden. Leren op gebied van STEM en leren op gebied van bewegen, en misschien zelfs meer! Dit was de focus van STEM & Movement.
STEM & Movement was een internationaal co-financieringsproject in een samenwerking tussen de Arteveldehogeschool en de Noorse universiteit Stavanger, met een focus op het kleuteronderwijs.
STEM kent zijn basis in de wereld rondom ons. Om STEM op een duurzame manier te implementeren is het zinvol om in te zetten op het verankeren van inzichten uit onderzoek in de dagelijkse onderwijspraktijk.
Na een schets van het project STEMBASIS werd in deze sessie stilgestaan bij computationeel denken en denken stimuleren via STEM en vraagstelling.
Dit gebeurde vanuit de onderzoeksprojecten:
- STEM-computer
- FiloZoo en STEM3D
STEM is geen domein dat los staat van de wereld of andere topics in het onderwijs. In deze sessie zoomen we in op het STEM-verhaal vanuit een blik op duurzaamheid.
2 onderzoeken die vertrekken vanuit coaching van scholen en leraren omtrent duurzaamheid komen aan bod.
- In het project VALIES gaat men aan de slag met scholen om een visie op te bouwen rond educatie voor duurzame ontwikkeling (EDO). In de achter-liggende visie van het project vinden we heel wat raakvlakken terug met STEM-onderwijs. Meer informatie: www.edo-valies.be
- In het project ECOZOO zoomt men in op het aan de slag gaan met EDO vanuit een breed perspectief, waarbij STEM en EDO in verband worden gebracht.
Inspirerende getuigenissen door leraren kleuter- en lager onderwijs vormden de basis voor deze sessie. Dit ging gepaard met uitwisseling over de STEM-klaspraktijk vanuit (eigen) vragen, noden, inspiratie, …
- GETUIGENIS 1: PIERRE BAILLY, DIRECTEUR GO! TER ELZEN, WIJTSCHATE: HET VERHAAL VAN MARIEKE BREEMEERSCH (LAGER ONDERWIJS 3DE EN 4DE LEERJAAR)
- GETUIGENIS 2: CELIEN PAUWELS EN SARAH DEGRYSE GETUIGEN OVER HUN BACHELORPROEF XL IN HET KLEUTERONDERWIJS
- GETUIGENIS 3: STEPHANIE VERVAET EN GEERT NEYRYNCK GETUIGEN OVER HET PROJECT DESIGN@SCHOOL – SPANJESCHOOL ROESELARE