Samen zorg dragen voor elk kind

Voor een kwaliteitsvol zorgbeleid in het basisonderwijs is participatie van de betrokken professionals en gezinnen van belang. Dit project wil basisscholen ondersteunen in de kwaliteitszorg voor hun zorgbeleid met betrekking tot fase 0 en 1 van het zorgcontinuüm.

Onderzoeksthema: Diversiteit en inclusie; Ruimte voor verbinding en groei; Welfare4all

Interessegebied: Onderwijs; Mens en Samenleving

Looptijd: 1/09/2019 - 1/09/2021

Financieringsvorm: PWO

Het onderzoeksproject

Dit onderzoek focust op interne kwaliteitszorg van zorgbeleid in basisscholen met betrekking tot fase 0 en 1 van het zorgcontinuüm. Daarbij leggen we specifieke nadruk op het participatieve aspect: de mate waarin ouders, leerkrachten en kinderen als actieve partners betrokken worden in het zorgbeleid. Dit project onderzoekt hoe het zorgbeleid van een basisschool onderworpen wordt aan kwaliteitszorg en hoe daaraan wordt bijgedragen door de verschillende partners/betrokkenen. Het doel is om samen te komen tot een instrument dat scholen ondersteunt in het betrekken van ouders, leerlingen en leerkrachten bij het opmaken, evalueren en bijsturen van het zorgbeleid.

Het M-decreet (2014) en het decreet leerlingenbegeleiding (2018) erkennen de centrale rol van het zorgbeleid dat scholen moeten uitbouwen om tegemoet te komen aan de noden van alle leerlingen. Vanaf het schooljaar 2018-2019 kan de onderwijsinspectie de leerlingenbegeleiding onderzoeken als erkenningsvoorwaarde voor de school (Onderwijsinspectie, 2018). In juni 2017 voerde de onderwijsinspectie (2018) een onderzoek naar de kwaliteit van leerlingenbegeleiding in het basisonderwijs en in de eerste graad van het secundair onderwijs. Daaruit blijkt dat het bewust inzetten op kwaliteitszorg voor scholen een werkpunt is. Met kwaliteitszorg bedoelt de Onderwijsinspectie het “vertrekken van en handelen naar een visie, systematisch en cyclisch plannen, meten van effecten…” (Onderwijsinspectie2018, p.6). Scholen hebben dus nood aan ondersteuning bij een schoolbrede kwaliteitsontwikkeling van de onderwijsleerpraktijk en brede basiszorg.

Onderzoeksmethode en -resultaten

Via een korte digitale bevraging brachten we in kaart hoe Vlaamse basisscholen momenteel aan kwaliteitszorg van het zorgbeleid doen. Op basis van de resultaten selecteerden we 6 scholen waarmee we een uitgebreider onderzoekstraject doorlopen. In die 6 scholen deden we verdiepende gesprekken (interviews/focusgroepen) met de verschillende betrokkenen: ouders, kinderen, leerkrachten, directie, zorgcoördinator. Daarnaast interviewden we waar mogelijk ook een CLB medewerker.

Vanuit deze data kregen we zicht op de sterktes en uitdagingen vanuit verschillende perspectieven, met betrekking tot brede basiszorg en bij uitbreiding zorgbeleid in het algemeen. Deze inzichten werden gebundeld in een ondersteuningsinstrument, dat scholen ondersteunt scholen bij de kwaliteitsbewaking van de brede basiszorg op school. Het ondersteuningsinstrument bestaat enerzijds uit concrete tools die scholen toelaten om de perspectieven van diverse betrokken actoren in kaart te brengen en mee te nemen in de kwaliteitszorg van het zorgbeleid. Anderzijds geeft de handleiding die hoort bij het ondersteuningsinstrument inspiratie door onder andere de beschrijving van good practices en het opwerpen van kritische vragen. Alle materialen uit de toolbox kan je hieronder downloaden.