Geld verdienen vanuit je luie zetel: kan dat?

Voor je rendement is het beter om je beleggingen met rust te laten, jezelf een drankje uit te schenken en achterover te leunen. Tenminste, als die beleggingen (grotendeels) uit indexfondsen of ETF’s bestaan – exchange traded funds. Dat is de kern van het betoog van Tim Nijsmans, die samen met Yoran Brondsema van de app Curvo het nieuwe boek De hangmatbelegger schreef. Want: hoewel veel beleggers denken dat ze de beurs kunnen kloppen en dus een hoger rendement halen, blijkt dat in de praktijk zelden tot nooit het geval.

“ETF’s zijn beursgenoteerde fondsen die je niet bij een bank, maar bij een online broker als Bolero of KeyTrade Bank koopt”, legt Nijsmans uit. “Het verschil met een klassiek aandelen- of obligatiefonds is dat een ETF een beursindex volgt, zoals die van de Bel-20, de AEX in Nederland of de S&P 500 in de VS. Je koopt dus als het ware een stukje van elk van de honderden of zelfs duizenden bedrijven die deel uitmaken van zo’n index.”

De voordelen moeten voor zich spreken: de ultieme spreiding, een groot gebruiksgemak en vooral veel minder kosten. “Een van de belangrijkste lessen die ik mijn studenten wil bijbrengen, is deze: hou rekening met alle kosten bij de inschatting van je rendement. Ga bij een klassiek fonds bij de bank uit van een jaarlijkse beheerskost van rond de 2 %, terwijl dat bij een indexfonds ongeveer 0,15 % bedraagt.”

Steeds meer mensen verdiepen zich in beleggingen. Was er nood aan iemand die zegt: ‘doe dat vooral niet te actief?’

Nijsmans: (lacht) Het klopt dat mensen steeds vaker op zoek gaan naar alternatieven voor hun spaargeld. Dat heeft niet alleen te maken met de tegenvallende interestvoet, maar ook met de zogenaamde finfluencers op sociale media en de bekendheid van de FIRE-beweging (Financial Independence/Retire Early, red.). Nochtans lijkt enkel die financiële onafhankelijkheid me een goed streven.”

“Wie actief belegt en dus zijn aandelen of fondsen zelf selecteert, al dan niet met hulp van een bankadviseur, denkt dat hij een rendement kan halen dat hoger ligt dan het gemiddelde van de beurs. Uit onderzoek blijkt nochtans dat dat zo goed als altijd onmogelijk is. En dan hebben we het nog niet gehad over de menselijke emoties en vooroordelen die een indexfonds per definitie niet heeft.”

Welke fouten maken actieve beleggers?

Nijsmans: “Ik was 15 jaar vermogensbeheerder bij een bank en daar zag ik de klassieke fouten steeds terugkomen. Zo hebben veel beleggers de neiging om aandelen die verliezen te lang bij te houden. Ze denken dat het vroeg of laat wel weer goedkomt, maar is dat zo? Omgekeerd doen ze winnende aandelen vaak te snel van de hand, waardoor ze inkomsten missen. Indexfondsen zijn veel rationeler, net omdat er geen menselijke tussenkomst vereist is.”

Schuilt in elk van ons dan een succesvolle ‘passieve belegger’?

Nijsmans: “De vuistregels voor wie met ETF’s wil beginnen, zijn dezelfde als die voor eender welke belegger. Zorg dat je een financiële buffer van een paar maandlonen hebt, eventueel aangevuld met eigen vastgoed, en beleg de rest. In het boek bespreken we trouwens ook andere financiële producten, van individuele aandelen en obligaties tot de staatsbon die onlangs in het nieuws zat en crypto, waar ik een koele minnaar van ben.”

“Want net zoals dat bij andere financiële producten het geval is, is er voor elk type belegger ook een indexfonds. Je kiest bijvoorbeeld zelf hoeveel risico je neemt en of je belang hecht aan pakweg duurzaamheid. Maar eerlijk is eerlijk: de zogenaamde impactindexen of ESG-ETF’s, wat staat voor environmental social governance, staan nog in hun kinderschoenen. Je moet ook opletten dat je niet investeert in een ETF rond – ik zeg maar iets – AI of defensie als dat niet strookt met je eigen waardekader. Los daarvan zijn er ongeveer 8.000 indexfondsen op de Europese beurzen: daar moet voor ieder wat wils tussen zitten.”

Is die toegankelijkheid niet meteen ook het grootste gevaar? Iedereen kan zonder veel financiële voorkennis z’n geld investeren – en potentieel verliezen.

Nijsmans: “Het klopt dat de drempel lager ligt en we bij sommige online platformen moeten opletten voor de ‘gamificatie’ van beleggen. Maar daar staat tegenover dat bij de bank een deel van je eigen verantwoordelijkheid wegvalt: je bent als het ware overgeleverd aan de kennis, emoties en vooroordelen van je adviseur. De geschiedenis leert trouwens dat, als je het over een voldoende lange periode bekijkt, de beurs altijd stijgt. En dat is precies wat indexfondsen doen: de lange termijn volgen.”

De hamvraag is dan: op welk rendement mag je rekenen?

Nijsmans: “Eerst en vooral: niemand heeft een glazen bol. Maar als we de voorbije decennia analyseren, zien we dat een rendement van 6 tot 7 % per jaar realistisch is, met dank aan de samengestelde interest. In de backtest van Curvo kan je makkelijk checken hoe bepaalde indexfondsen het in de loop der jaren hebben gedaan.”

ETF’s volgen beursindexen als die van de Bel-20, die de 20 meest gekapitaliseerde bedrijven van de Belgische beurs omvat. Missen kleinere bedrijven en start-ups daardoor geen vers kapitaal?

Nijsmans: “Ten dele, maar er zijn ook ETF’s die zich specifiek toespitsen op de zogenaamde small cap-aandelen, aandelen met heel veel groeipotentieel. Bovendien: als de beurs goed draait, profiteren alle bedrijven mee, ook de kleine.”

Slotvraagje: hoe kijken uw studenten naar het concept van passief beleggen?

Nijsmans: “Studenten die in mijn les zitten, zijn de facto geïnteresseerd in alle vormen van beleggen. Maar ik bemerk wel onderlinge verschillen, ja. Zo zijn er studenten die avondlezingen in beleggingsclubs organiseren, terwijl anderen het moeilijk vinden om een productfiche van een beleggingsproduct bij een bank correct te interpreteren. Ook vind ik de grote interesse in de cryptowereld opvallend: veel studenten kiezen bewust voor cryptomunten tijdens de fictieve beleggingsopdracht die ik hun in het derde jaar voorschotel. Ik denk dat dat te maken heeft met hun digitale geletterdheid.”

“Sowieso moet het de bedoeling zijn om die financiële geletterdheid breder te trekken. Arteveldehogeschool speelt daarin een voortrekkersrol. Een mooi voorbeeld is het beleggerscongres First Traid, een organisatie van studenten Event & Project Management. Er staan ook nog mooie samenwerkingen met de Vlaamse Federatie van Beleggers op til.”