Paradoxaal leiderschap: van 't een en 't ander

Zo’n spanningsveld ontstaat door het samenspel van twee ogenschijnlijk aan elkaar tegengestelde polen. Die polen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Er is een zelfregulerend dynamisch systeem waarbij de ene pool de andere oproept, waardoor ze elkaar in evenwicht kunnen houden en versterken.

Sofie, teamcoach, vertelt:

"Ik vind het heel belangrijk om mijn team vertrouwen te geven. Ze krijgen veel vrijheid en verantwoordelijkheid. Dat zorgt voor een grote betrokkenheid en jobtevredenheid. Ik wil geen leidinggevende zijn die haar medewerkers voortdurend zit te controleren. Ik wil hen inspireren en motiveren. Dat werkt beter."

Tot mijn grote ontgoocheling merkte ik dat sommige teamleden misbruik maakten van mijn vertrouwen. Ze maakten het zich zo gemakkelijk mogelijk en lapten de regels aan hun laars.

Mijn leidinggevende zegt dat ik toch meer moet gaan controleren. Maar dat wringt."

Hoe het vaak gaat…

We hebben dikwijls een voorkeur voor één van de twee polen. Deze pool raakt aan onze waarden en verlangens. We zetten ten volle in op de ene pool en verwaarlozen de ander. Sofie kiest ten volle voor vertrouwen. Doordat ze helemaal geen aandacht besteedt aan controle, komt ze terecht in blind vertrouwen. Dat creëert ruimte voor misbruik. De oplossing lijkt gezocht te worden in ‘meer controle’ wat uiteraard weerstand oproept bij Sofie.
 

Hoe het anders kan…

Vanuit paradoxaal leiderschap gaan we niet focussen op één van beide polen. We kiezen niet voor vertrouwen OF controle. We focussen op het spanningsveld en brengen dit in communicatie.

“We komen hier in een spanningsveld terecht met aan de ene kant vertrouwen en aan de andere kant controle.” Cruciaal is dat we op zoek gaan naar de waarde en de functie van elk van beide polen. We erkennen ten volle de kracht van de voorkeurpositie en worden nieuwsgierig naar de andere kant. Wat heeft die tegenovergestelde pool ons te bieden?

Vandaaruit kunnen we dan verder op zoek naar hoe we de kracht van beide polen kunnen combineren en verbinden. “Hoe kunnen we én recht doen aan controle én recht doen aan vertrouwen?”

Voor Sofie was het een hele opluchting dat ze mocht blijven inzetten op vertrouwen. Ze ontdekte dat ‘opvolging’ (vond ze een meer passend woord) ook houvast biedt aan haar medewerkers. Ze ziet het nu meer als een vorm van aandacht waarin kansen liggen tot waardering en verdere ontwikkeling. En ze kiest bewuster waar ze vertrouwen geeft en welke aspecten ze wil opvolgen. 

Helemaal interessant wordt het als we dit soort spanningsvelden in het team gaan bespreken. Bewust omgaan met vertrouwen en controle wordt dan niet alleen de verantwoordelijkheid van de leidinggevende maar van het ganse team.

Leiden vanuit paradoxen helpt je de kracht van tegenstellingen ten volle benutten.

Zelf de kracht van paradoxen in het leiderschap ontdekken? 

Neem een kijkje op onze projectpagina.