Innovatieve interprofessionele samenwerking in eerstelijnszorgpraktijken: hefbomen op maat

Waarover gaat dit project?

Het veranderende zorglandschap nodigt huisartsenpraktijken en bij uitbreiding eerstelijnszorgpraktijken uit om hun positie te herzien. Naast de eerder acute en curatieve zorg treedt een verschuiving op naar preventie, chronisch management en welzijn. Deze transitie vraagt heel wat veranderingen. Recente beleidsontwikkelingen zoals de New Deal en de recente wetsontwerpen binnen het beroep van verpleegkundige versterken deze transitie.

Wanneer een huisartsenpraktijk kiest voor een meer proactief zorgaanbod, is samenwerking met andere professionals binnen (onthaal, praktijkassistent, verpleegkundige) en buiten de praktijk (samenwerking met eerste- en tweedelijnsactoren in de regio) vaak noodzakelijk.

Welke vorm van innovatieve samenwerking heeft een huisartsenpraktijk nodig om tegemoet te komen aan de wijzigende zorgnood en de wensen van zorginvulling door het team en de individuele zorgprofessional? Hoe ziet het team van de toekomst eruit? Hoe vertaalt deze transitie zich op maat van de diverse huisartsen (solo-, duo- en groepspraktijken, mono- en multidisciplinair) en eerstelijnszorgpraktijken? Hoe kan je het team door dit veranderingsproces loodsen? Welke financieringssysteem, organisatievorm en -cultuur passen bij deze toekomstvisie?

Dit project wil zorgprofessionals in huisartsenpraktijken hierbij ondersteunen zodat er een meerwaarde ontstaat voor de huisartsenpraktijk, alle teamleden, de patiënten en de samenleving en dit in diverse fasen:

1. Toekomstgericht beleid voor huisartsenpraktijken: datagedreven besluitvorming en zorgvraagvoorspelling. Ontwikkelen van een strategisch en toekomstbestendig beleid voor huisartsenpraktijken met een datagedreven aanpak. Bewustwording en handvatten bieden voor geautomatiseerde besluitvorming op maat. Een datagedreven predictiemodel analyseert zorgvragen op populatie- en omgevingsniveau. Deze helpt ook bij de vertaling van deze inzichten naar strategische ambities en operationele uitvoering. Uitzetten van de nodige aanpassingen in het huidige en toekomstige team (skillmix) in relatie tot de actuele en verwachte zorgvraag. Daarnaast evaluatie van de organisatiereadiness voor innovatieve samenwerking. Proeftuin 1 zie verder.
2. Duurzame samenwerking via kandidaatgerichte aanwerving en datagedreven matchmaking. HR-technologie oplossing dat de ideale match identificeert tussen individuen onderling (zelfanalyse) en individuen en organisatie door een grondige analyse van waarden, normen, persoonlijkheid, doelen, houding en competenties. Deze creëert aangepaste competentieprofielen, vacatures en selectieprocessen die passen bij de unieke behoefte van elke huisartsenpraktijk. Proeftuin 2 zie verder.
3. Efficiënte integratie van nieuwe zorgprofessionals: onboarding op maat: Testen van een onboardingsprogramma die het integratieprogramma van nieuwe medewerkers vergemakkelijkt. Inclusief 1) screening van de readiness voor taakherschikking op de diverse niveaus, 2) ondersteuning bij het socialisatieproces waardoor nieuwe medewerkers snel de cultuur, de normen en waarden van de organisatie eigen maken 3) gesprekstool voor gestructureerde teamgesprekken die individuele ontwikkeling en duurzame inzetbaarheid bevorderen. Proeftuin 3 zie verder.

Ongeacht de fase is er aandacht voor competentieontwikkeling op het gebied van ondernemend handelen, (in)formeel leiderschap en HR-vaardigheden (salarisadministratie, personeelsbeleid, en sociaaljuridische kennis) op organisatie-, team en individueel niveau.

Zo bouwen we samen aan sterke en veerkrachtige huisartsenpraktijken.

Waarom dit project?

Er zijn heel wat actuele zaken, gelinkt aan de beleidsontwikkelingen in the New Deal, die we met dit project willen aanpakken en verbeteren:

1. Verbeteren van de patiëntenervaring van het zorgaanbod

• Verhoogde patiënttevredenheid.
• Verbeterde klinische uitkomsten.
• Uitbreiding zorgaanbod door optimalisatie van de toegankelijkheid van zorg en de uitbreiding naar acute, chronisch en preventief zorgaanbod.

2. Verbeteren van de gezondheid van de bevolking

• Meer kansen om als huisartsenpraktijk in te zetten op populatiegerichte zorgaanbod.
• Kansen tot het verminderen van gezondheidsongelijkheden en het bereiken van meer kwetsbare bevolkingsgroepen.

3. Verlagen van de kosten van de gezondheidszorg door efficiënte taakherschikking

• De juiste handen op de juiste plaats zorgen, in tijden van schaarste, voor een efficiëntere inzet van competenties en tijd van alle professionals.
• De ondersteuning bij de besluitvorming-, aanwerving- en het onboardingsproces bij taakherschikking zorgt voor minder verloop van personeel.
• Mogelijkheid tot uitbreiding en innovatie van het zorgaanbod, met meer aandacht voor preventie, detectie en chronisch management.

4. Verbeteren van de ervaring van zorgverleners

• Een betere PO-fit leidt tot een lagere mate van werk gerelateerde stress en daarmee tot een hogere baan tevredenheid (Chen, 2016).
• Een betere PO-fit zorgt voor een hogere organisatiebetrokkenheid, met een verhoogd verantwoordelijkheidsgevoel voor het resultaat (Ynaif & Farkas, 2005).
• Competenties in samenwerken, (in)formeel leiderschap, ondernemend handelen en HR-skills nemen toe.

5. Bevorderen van het werkplezier van zorgverleners in huisartsenpraktijken

• Efficiëntere taakherschikking draagt bij tot een ondersteunende werkomgeving waarin zorgverleners betrokken zijn.

• Samenwerking tussen verschillende zorgverleners en disciplines bevordert werkplezier.

• Zorgverleners die de zorg kunnen organiseren zoals zij en patiënten het zelf willen, ervaren meer voldoening.

Wie is de doelgroep van dit project?

1. Huisartsenpraktijken

... die waarde hechten aan zorginnovatie, een duurzaam kwaliteitsvol zorgaanbod en die nieuwe opportuniteiten zien in innovatieve samenwerking door middel van onder meer taakherschikking in de huidige context van veranderend beleidsvoering en wijzigende zorgnoden. En die willen kijken hoe zowel individuen uit de praktijk, het team als de organisatie stappen vooruit kunnen zetten in ondernemend handelen, (in)formeel leiderschap, HR-skills en interdisciplinaire samenwerken. En bereid zijn om als proeftuin op te treden.

2. Organisaties die belangen van huisartsenpraktijken (en hun personeel) behartigen

... die praktijken ondersteunen bij innovatieve samenwerking, organisatietransitie en kennis willen verwerven over het optimaliseren van het besluitvormings-, aanwervings- en onboardingsproces door de ontwikkeling van demonstratoren.

3. Sociaal secretariaten en dienstverrichters

... die huisartsenpraktijken ondersteunen bij hun besluitvorming en aanwerving van nieuw zorgpersoneel vanuit de insteek taakherschikking bij salarisadministratie, personeelsbeleid en sociaaljuridisch advies en kennis willen verwerven hoe hun huidig aanbod te optimaliseren of uit te breiden.

4. Uitzendkantoren

... die huisartsenpraktijken ondersteunen bij besluitvorming-, aanwerving-, en onboardingsproces door personeelsplanning, rekrutering en selectie, loonadministratie, testing en assessment, outsourcing van operationele activiteiten en kennis willen verwerven hoe hun huidig aanbod te optimaliseren of uit te breiden naar huisartsenpraktijken.

5. Consultancy bedrijven voor zorgsector

... die huisartsenpraktijken ondersteunen bij change management (strategie, processen, value) die samengaat met taakherschikking en toekomstgerichte zorgplanning.

6. Bedrijven met ervaring in technologische oplossingen

... voor de zorgsector met oog voor een mensgerichte aanpak. Met ervaring in:

• de uitwerking van oplossingen voor matchmaking tussen kandidaten (diploma, vaardigheden, competenties) met jobvereisten, team en organisatie.
• ontwikkeling van predictiemodellen dat de toekomstige zorgvraag in kaart brengt.
• empoweren van organisaties die voor een verandering staan. Automatiseren processen.
• gesprekstool voor gestructureerde teamgesprekken die individuele ontwikkeling en duurzame inzetbaarheid bevorderen.

7. Opleidingen aan universiteiten en hogescholen

Opleidingen die bezig zijn met innovatieve samenwerking tussen zorgprofessionals in een huisartsenpraktijk en organisatiemanagement, verandermanagement.

Arteveldehogeschool: expertise

Met een jarenlange traditie als vooraanstaande kennisinstelling voor het opleiden van o.a. bachelor verpleegkundigen houdt Arteveldehogeschool de vinger aan de pols in de evoluerende behoeften van de gezondheidszorgsector. N.a.v. de groeiende vraag binnen huisartsenpraktijken naar verpleegkundigen met specifieke competenties en vaardigheden is 7 jaar geleden het postgraduaat 'Verpleegkundige in de huisartsenpraktijk’ opgericht.

Een essentieel aspect van onze aanpak is het integreren van het gewenste verpleegkundige profiel en de noodzakelijke randvoorwaarden, wat we verwezenlijken via ons postgraduaat. Hierbij leggen we de focus op het detecteren van situaties in de praktijk aan de hand van specifieke randvoorwaarden, die fungeren als een soort screening. Hierdoor kunnen we deelnemers voorzien van de nodige kennis en vaardigheden om op een effectieve en efficiënte manier in te grijpen.

Een ander aspect waarop we ons richten, is het procesmatig integreren en coachen van (verpleegkundigen in) huisartsenpraktijken. We bieden inzichten in welke stappen het meest geschikt zijn en welke vragen te stellen om een soepele integratie te waarborgen. 

Specifiek binnen het onderzoeksprogramma toekomstbestendige eerste lijn hebben we ervaring met huisartsenpraktijken en hun transitienoden bij innovatieve samenwerking met zorgprofessionals meer bepaald samenwerking een verpleegkundige. In het onderzoeksproject ‘ De verpleegkundige in de huisartsenpraktijk: voorbij de drempels’ werd een 360°-scan uitgevoerd om de huidige situatie in de huisartsenpraktijken in kaart te brengen en is in cocreatie met zorgverleners aan oplossingen gewerkt.

Belangrijk voor dit project is ook de specifieke expertise omtrent competenties binnen (in)formeel leiderschap die zich groeperen binnen het onderzoeksprogramma Leiderschap in de Zorg.

Binnen het onderzoeksprogramma entrepreneurial empowerment is er ervaring bij de ontwikkeling van ondernemende vaardigheden.

Binnen het onderzoeksprogramma mensgerichte technologie is er ervaring bij het ontwikkelen van nieuwe toepassingen die de zorg kunnen optimaliseren, implementatie-onderzoek bestaande innovaties en levenslang leren via technologie.

Hoe pakken we dit project aan?

Dit project zal gerealiseerd worden in 5 werkpakketten, waarbij elk pakket gericht is op specifieke aspecten van het ondersteunen en versterken van huisartsenpraktijken in het veranderende zorglandschap.

WP 1: Testing en validatie van demonstratoren in 3 proeftuinen

• Proeftuin 1. Besluitvormingsfase: datagedreven besluitvormingstool met modules (1) zorgvraagvoorspelling, (2) strategische ambities en (3) operationele uitvoering
  • 1&2: Een datagedreven predictiemodel dat de zorgvraag op populatie- en omgevingsniveau objectief capteert op heden en in de toekomst op maat van patiëntenbestand van de huisartsenpraktijk, toekomstige trends. Deze helpt ook bij de vertaling van deze inzichten naar strategische ambities (bussines case)
  • 3: Uitzetten van de nodige aanpassingen in het huidige en toekomstige capaciteit: individueel/team/organisatie (skillmix) in relatie tot de actuele en verwachte zorgvraag. Evaluatie van de organisatiereadiness voor innovatieve samenwerking.
• Proeftuin 2. Aanwerving:
  • Duurzame samenwerking via kandidaat gerichte aanwerving en datagedreven matchmaking. HR-technologie oplossing die de ideale match identificeert tussen individuen onderling (zelfanalyse) en individuen en organisatie door een grondige analyse van waarden, normen, persoonlijkheid, doelen, houding en competenties. Deze creëert aangepaste competentieprofielen, vacatures en selectieprocessen die passen bij de unieke behoefte van elke huisartsenpraktijk. Deze omvat ook een loonberekeningsmodule.
• Proeftuin 3. Onboarding op maat: Efficiënte integratie van nieuwe zorgprofessionals:
  • Testen van een onboardingsprogramma en -materialen die het integratieprogramma van nieuwe medewerkers vergemakkelijkt. Inclusief 1) screening van de readiness voor taakherschikking op de diverse niveaus, 2) ondersteuning bij het socialisatieproces waardoor nieuwe medewerkers snel de cultuur, de normen en waarden van de organisatie eigen maken 3) gesprekstool voor gestructureerde teamgesprekken die individuele ontwikkeling en duurzame inzetbaarheid bevorderen.
  • Evaluatiemethoden voor team fit en samenwerking: methoden en tools om de team fit en samenwerking binnen de praktijk te meten, met gerichte aanbevelingen voor verbetering.

WP 2: Competentieontwikkeling

Organiseren en faciliteren van inspiratiesessies, trainingen en workshops rond competentieontwikkeling voor samenwerken, leiderschap en HR-skills: modulair opgebouwde trainingen en workshops die zich richten op het vergroten van competenties in samenwerken, leiderschap, ondernemend handelen en HR-skills voor alle teamleden.

WP 3: Demonstreren van de economische en maatschappelijke impact

De proeftuinen monitoren en evalueren de toepasbaarheid, het gebruiksgemak, de valkuilen, faciliterende en beperkende factoren van de demonstratoren gebruikt voor de besluitvorming, aanwerving en onboarding. Hierbij zullen zowel kwalitatieve gegevens als kwantitatieve gegevens verzameld worden.

WP 4 : Kennisdeling en Implementatie

1. Interactieve online platformen voor kennisuitwisseling: Creëren van gebruiksvriendelijke online platformen waar huisartsenpraktijken en andere belanghebbenden best practices, ervaringen en tools kunnen delen.
2. Community-building evenementen en conferenties: Organisatie van evenementen en conferenties gericht op community-building, waarbij de focus ligt op het delen van kennis en het stimuleren van gezamenlijke visies binnen de sector.
3. Samenwerking met onderwijs en inkoppeling in het onderwijs

Wat zijn de voordelen van deelname aan dit project?

Als lid van de begeleidingsgroep zit je niet alleen op de eerste rij bij de uitwerking van dit onderzoeksproject, je kan ook het onderzoek mee richting geven of zelfs actief aan deelnemen. Je geeft ook feedback op de projectresultaten zodat de innovaties relevant zijn en blijven.

Als lid van de begeleidingsgroep heb je de volgende voordelen:

• Je maakt deel uit van het netwerk van bedrijven en organisaties die vooruitdenkend zijn op vlak van taakherschikking in de multidisciplinaire eerstelijnszorgpraktijk. We voorzien ruim de tijd voor netwerking en kennistransfer. U komt in een netwerk met gelijkgestemden en kan leren van peers.
• Je krijgt inzicht in de problematiek, de uitdagingen en hoe we deze aanpakken;
  • Door analyse van bestaande transitietrajecten in huisartsenpraktijken
  • Door methodes te leren kennen.
  • Door demonstratoren die we cocreatief uitwerken.
  • Door gebruikerscommissies, waar we inzichten delen en van elkaar leren mogelijk is.
• Je krijgt als kmo de mogelijkheid om casestudies te doen bij huisartsenpraktijken in transitietrajecten en testing van demonstratoren in proeftuinen. Je kan deze projectresultaten gebruiken in uw eigen werking of aanbod.
• Je kunt als huisartsenpraktijk deelnemen in één of meerdere proeftuinen. U kan deze projectresultaten gebruiken in uw eigen werking.
• Je kan op elk ogenblik advies geven aan dit project én er mee vorm aan geven. U kan participeren aan workshops en krijgt gratis toegang tot alle ontwikkelende tools en leermaterialen.
• Verwerven zichtbaarheid door vermelding van uw bedrijfslogo op elke output rond dit TETRA-project (gids, events, communicatie, website ed.)

Hoe financieren we dit project?

De projectfinanciering Tetra is een programma voor praktijkgericht onderzoek gedurende 2 jaar door universiteiten en hogescholen met kennisoverdracht naar ondernemingen en non-profitorganisaties.

• 92,5 % van dit project is gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO).
• 7,5% komt uit cofinanciering van de deelnemende bedrijven:
  • Klein dienstverlenend bedrijf (zelfstandige of <5 werknemers): 1000 euro
  • Groot dienstverlenend bedrijf (≥ 5 werknemers): 2500 euro
  • Huisartsenpraktijk/eerstelijnszorgpraktijk klein (≤ 2 huisartsen): 1000 euro
  • Huisartsenpraktijk/ eerstelijnszorgpraktijk groot (≥ 3 huisartsen): 2000 euro
  • Beroepsverenigingen en netwerkorganisatie: 1000 euro

Is een financiële bijdrage niet evident? Neem contact op, dan bekijken we hoe samenwerking op een andere manier vorm kan krijgen.

Interesse of overtuigd?

De deadline voor het indienen van de TETRA-projecten is begin februari 2024. Een belangrijk onderdeel van het aanvraagdossier is het aantonen van de interesse vanuit het werkveld om zo de gedragenheid van de resultaten te verzekering. Dit verloopt via het ontvangen van intentieverklaringen.

Heb je interesse?

Meld je dan vrijblijvend aan het aanmeldingsformulier en dit liefst vóór 31 januari 2024.

Dit is slechts een vrijblijvende aanmelding, zonder engagement, waarbij je aantoont dat je bereidheid hebt om de projectaanvraag met woord en daad te steunen. Dit verloopt officieel via een ondertekende intentieverklaring. Je werkelijke bijdrage wordt pas vastgelegd na de finale goedkeuring van het project door VLAIO, en gebeurt steeds in samenspraak.

Ben je overtuigd om deel te nemen?

Meld je dan aan via het aanmeldingsformulier én vul deze intentieverklaring in.

Vraag onderzoek op maat aan

We helpen je graag met het formuleren van je onderzoeksvraag en -aanpak.