RePLAY Toddler: tools risicovol spelen voor peuters in de Vlaamse groepsopvang

Risicovol spelen: wat en waarom?

Risicovol spelen biedt ontwikkelingsvoordelen voor kinderen. Het laat hen bijvoorbeeld toe om risico's beter in te schatten en er gepast mee om te gaan.

Zowel in Vlaanderen als daarbuiten wint risicovol spelen aan belang. Spelen moet 'zo veilig als nodig' zijn, eerder dan 'zo veilig mogelijk'. Dat laatste gaat eerder uit van risicovermijding en -minimalisatie. 

Op basis van internationale literatuur (Sandseter, 2007, 2011) omschrijven we risicovol spelen als spannende en uitdagende vormen van spelen die risico inhouden voor fysieke verwonding. 

Shift nodig bij kinderbegeleiders

Gezien deze recente ontwikkelingen kregen begeleiders van peuters in de Vlaamse groepsopvang zelden de geschikte attitudes, kennis en vaardigheden mee uit hun opleiding. Vaak benaderen zij risico te eenzijdig vanuit een negatieve connotatie. Het ontbreekt hen aan handvaten om een aanbod te creëren i.f.v. het verhogen van de risicocompetentie van kinderen en om dit aanbod gepast te ondersteunen. 

(Internationale) wetenschappelijke informatie bestaat, maar is beperkt omgezet in praktische tools en weinig toegankelijk voor begeleiders.

Theorie en praktijk risicovol spelen

In dit project onderzoeken we hoe de wetenschappelijke inzichten (geschikte attitudes, kennis, vaardigheden en randvoorwaarden voor het begeleiden van) risicovol spelen praktisch vertaald kunnen worden voor begeleiders van peuters in de Vlaamse groepsopvang.

Aan de hand van ontwerponderzoek (in het Engels 'design research') ontwikkelen we een praktische toolbox. Dit doen we in nauwe samenwerking met drie kinderdagverblijven. Zo ontwikkelden we o.a. al een draaikalender, met een wekelijkse 'wilde woensdag', die begeleiders inspireert rond risicovol spelen. We gaan ook tools ontwikkelen die verantwoordelijken ondersteunen om rond risicovol spelen te werken binnen hun team.