Schooldata: meten, weten?

Een onderzoek naar datagebruik bij leraren in Vlaamse lagere en secundaire scholen. Vlaamse scholen verzamelen tegenwoordig heel wat data, van toetsresultaten tot tevredenheden, maar leraren en schoolleiders ervaren ook uitdagingen in hoe en waartoe ze die schooldata nuttig kunnen gebruiken.

Interessegebied: Onderwijs

Looptijd: 1/09/2021 - 31/08/2023

Financieringsvorm: PWO; Andere

Datageïnformeerd werken in Vlaams onderwijs in kaart brengen

Scholen verzamelen gedurende een schooljaar heel wat gegevens over hun onderwijs. Ze nemen toetsen bij hun leerlingen af, voeren observaties in de klas uit en bevragen de ouders over hun tevredenheid m.b.t. het geboden onderwijs. Data geven immers informatie over het leerproces en de noden van leerlingen om te groeien en het zegt ook iets over de eigen onderwijspraktijk van de leraar. Het blijft voor scholen evenwel een uitdaging om met die data aan de slag te gaan in functie van school- en kwaliteitsontwikkeling.

In dit project onderzocht Arteveldehogeschool samen met een medewerker van Smartschool Analytics waar er aarzeling zit. Welke randvoorwaarden bevorderen of belemmeren het werken met schooldata? Als we weten welke competenties en omkadering schoolteams nodig hebben om schooldata nuttig in te zetten, kunnen we gericht het datageïnformeerd werken in scholen verhogen en schoolteams ondersteunen in het gebruiken van data om o.a. het leerproces van leerlingen te optimaliseren.

Wat bevordert en belemmert werken met schooldata?

Via een wetenschappelijke literatuurstudie bracht ‘Schooldata: meten, weten?’ de competenties en omkadering in kaart die leerkrachten en beleidsmedewerkers nodig hebben om schooldata te lezen, interpreteren, verwerken en vooral te gebruiken. Daarnaast lieten we 39 schoolteams een online vragenlijst invullen en organiseerden we met 7 schoolteams verdiepende focusgroepgesprekken. Zo kregen we inzicht in wat onderwijsprofessionals vandaag al doen met data en hoe ze die datageïnformeerde aanpak ervaren: ervaren ze zelf de drang om meer met data te werken of voelen ze zich ertoe gedwongen?

Uit het onderzoek bleek dat onderwijsprofessionals wel weten wat de belangrijkste schooldata zijn, maar nood hebben aan teamwork en begeleiding om de data praktijkonderzoekend aan te wenden in functie van school- en kwaliteitsontwikkeling. De onderzoeksresultaten publiceerden we in een rapport en interactieve figuur. Na het doornemen van de interactieve figuur:

(h)erken je deze logica: eerst verzamelen we schooldata, die we combineren tot informatie, waarna kennis kan ontstaan door informatie samen te verrijken met ervaring;
weet je dat er een wisselwerking is tussen schooldata en nieuwsgierige vragen (leren) stellen in een specifieke schoolcontext;
zie je bij datageïnformeerd onderwijs (met meetbare uitkomsten) de kansen voor duurzame schoolontwikkeling;
weet je dat er onderzoekende én reflectieve onderwijsprofessionals nodig zijn als het over datagebruik in onderwijs gaat.