In het deel ‘getallenkennis’ hadden we het al over de conservatie van hoeveelheid. Kinderen die het conservatiebegrip nog niet bezitten, maken ook fouten bij het meten. Ze laten zich misleiden door hun zintuigen. Hieronder enkele voorbeelden van typische proefjes (Piaget):
Conservatie van lengte
Neem twee stukken touw van dezelfde lengte en leg ze uitgerold naast elkaar op de tafel. Vraag de kleuter of ze even lang zijn.
Rol dan één van de stukken touw op. Vraag dan welk touw langer is. De kleuter duidt het uitgerolde stuk touw aan.
Conservatie van oppervlakte
Leg twee identieke zakdoeken opengevouwen naast elkaar. Vraag de kleuter of ze even groot zijn.
Vouw één zakdoek op tot een kleiner vierkant. Vraag dan welke zakdoek groter is. De kleuter duidt de opengevouwen zakdoek aan.
Conservatie van inhoud
Neem twee identieke glazen en vul ze gelijk met (gekleurd) water. Vraag de kleuter of er in elke glas evenveel water zit.
Giet dan de inhoud van één glas in een smaller, langer glas. Vraag in welke glas meer water zit. De kleuter duidt het smallere glas aan (“want het water komt hoger”).
Conservatie van gewicht
Neem twee identieke bollen plasticine. Vraag de kleuter of de bollen even zwaar zijn (kan eventueel gecheckt worden met een staande balans).
Sla dan één bol plat tot een pannenkoek. Vraag welke bol het meeste weegt. De kleuter zal de bol aanduiden (en niet de platte pannenkoek).
Ook: kom binnen met een grote kartonnen doos en een kleine kartonnen doos. Vraag welke doos het zwaarste weegt. De meeste kinderen zullen de grote doos aanduiden omdat die het grootste is (terwijl er in de kleine doos gerust veel zwaardere spullen kunnen zitten).